Türkiye'de e-Ticaretin Tarihçesi
Bu Karar uyarınca, Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın başkanlığında ilgili kuruluşların katılımıyla oluşturulan Elektronik Ticaret Koordinasyon Kurulu'nun (ETKK) ilk toplantısı 16 Şubat 1998 tarihinde yapılmış ve ETKK bünyesinde hukuk, teknik ve finans çalışma grupları oluşturulmuştur.
BTYK'nın 2 Haziran 1998 tarihli toplantısında öncelikle anılan çalışma gruplarının hazırladığı finans, teknik ve hukuk raporları sunulmuş ardından ülkemizde elektronik ticaretin geliştirilmesine ilişkin devletin uzun vadeli dört temel görevi belirlenmiştir.
1. Gerekli teknik ve idari alt yapının kurulmasını sağlamak,
2. Hukuki yapıyı oluşturmak,
3. Elektronik ticareti özendirecek önlemleri almak,
4. Ulusal politika ve uygulamaların uluslararası politikalar ve uygulamalarla uyumunu sağlamak.
BTYK'nın aynı tarihli toplantısında, Türkiye'de elektronik ticaretin yaygınlaştırılması ile ilgili düzenlemeler tamamlanıncaya kadar ETKK'nın görevini sürdürmesine ve kendi önerileri doğrultusunda bir eylem planı hazırlayarak uygulamayı izlemesine, sonuçları değerlendirerek, uygulamada ortaya çıkacak sorunları çözmeye yönelik yeni öneriler geliştirmesine karar verilmiştir.
Elektronik ticarete ilişkin hukuksal alt yapının teşkilinde uygulamadaki aksaklıkların tespitini teminen, eylem planından önce bir örnek uygulama planının gerçekleştirilmesi öngörülmüştür. Bu amaçla, hukuk ve iç ticaret örnek uygulama çalışma gruplarının sonuç belgeleri hazırlanmıştır.
Öte yandan, kamu bilgisayar ağları konusunda yapılan faaliyetlerin değerlendirilmesi, koordinasyonunun izlenmesi ve finansmanı konusunda karşılaşılan darboğazların aşılması amacıyla Başbakanlığın 19.03.1998 tarih ve B.02.0.PPG.0.12.320-04993 (1998/13) sayılı Genelgesi ile; Başbakanlık Müsteşarının başkanlığında ilgili bakanlık ve kuruluş müsteşarlarından oluşan T.C. Başbakanlık Kamu-Net Üst Kurulu ve Kamu-Net Teknik Kurulu kurulmuştur.
e-Türkiye Çalışmaları, Başbakanlığın koordinasyonunda ve Kamu-Net Üst Kurulu ve Kamu-Net Teknik Kurulu toplantılarının ardından 30.07.2001 tarihinde gerçekleştirilenli geniş katılımlı bir toplantı ile başlatılmıştır. e-Türkiye kapsamında on üç ayrı çalışma grubu tesis edilmiş ve Müsteşarlığımız bünyesinde oluşturulan Elektronik Ticaret Genel Koordinatörlüğü 2001 yılı Ekim ayından itibaren e-Türkiye kapsamındaki on üç çalışma grubundan biri olan e-Ticaret Çalışma Grubu olarak görevini sürdürmeye devam etmiştir. e-Ticaret Çalışma Grubu 2002 yılı içerisinde, eAvrupa+ Eylem Planı, e-Türkiye Girişimi I. Ara Raporu ve e-Türkiye Girişimi Eylem planı çalışmalarına katılmıştır.
2003/12 Sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde belirtilen e-Dönüşüm Türkiye çalışmalarının 2003 yılı Mart ayında DPT Bilgi Toplumu Dairesi tarafından başlatılmasıyla birlikte, e-Ticaret Çalışma Grubu da kendi çalışmalarını yeniden gözden geçirmiş ve e-Ticaret Uygulama Gruplarının yeniden şekillenmesi zarureti doğmuştur. Bu çerçevede, 9 Nisan 2003 tarihinde Dış Ticaret Müsteşarlığınca koordine edilen e-Ticaret Çalışma Grubu ve DPT Bilgi Toplumu Dairesi yetkilileri ile gerçekleştirilen toplantıda, e-ticaret uygulama grup koordinatörlerinin görüşleri alınmıştır. Toplantı sonucunda, KOBİ’ler ve Diğer İşletmeler (koordinatör kuruluş: KOSGEB), Dış Ticarette e-Belge (koordinatör kuruluş: Gümrük Müsterşarlığı) ile e-Finansal Hizmetler (koordinatör kuruluş: Bankalar Birliği) olmak üzere 3 adet uygulama grubu ile çalışmaların sürdürülmesi ve bu süreç içerisinde uygulama gruplarının e-Ticaret Çalışma Grubu içerisinde proje ağırlıklı olarak çalışmalarına devam etmesi, ihtiyaç halinde yeni yapılanmaya uygun biçimde isim, oluşum ve görev tanımlarının değiştirilmesi hususlarında mutabık kalınmıştır.
Haziran 2003 tarihinde, e-Dönüşüm Türkiye çalışmaları içerisinde Kısa Dönem Eylem Planı (KDEP) hazırlanmıştır. 2003-2004 dönemi eylemlerini kapsayan KDEP içerisinde, e-Ticaret bölümü (bkz. KDEP Eylem No: 68-73) Eylemleri ile Hukuki Altyapı bölümünde yer alan 24 ve 25 No’lu Eylemler e-Ticaret Çalışma Grubu tarafından hazırlanmıştır. KDEP, 4 Aralık 2003 tarih ve 25306 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 2003/48 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile yürürlüğe girmiştir.
Türkiye’de elektronik ticarete ilişkin kanuni düzenlemelerin olmaması nedeniyle Müsteşarlığımız öncülüğünde bir dizi hukuki alt yapı oluşturma çalışmaları başlatılmıştır. Bu kapsamda, Avrupa birliğinin 2000/31 sayılı Elektronik Ticaret Direktifi kapsamına giren düzenlemeler ile bu düzenlemelere karşılık gelen Türk mevzuatının karşılaştırmasının yapıldığı mevzuat derleme çalışmalarını yapmak üzere, Müsteşarlığımız koordinatörlüğünde Adalet Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Telekomünikasyon Kurumu, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Türk Patent Enstitüsü, Bankalar Birliği, Türkiye Bilişim Derneğinden oluşan Elektronik Ticaret Direktifi Çalışma Grubu teşkil edilmiştir. 9 Mayıs 2007 ve 15 Mayıs 2008 tarihleri arasında düzenlenen bir dizi toplantı neticesinde hazırlanan rapor taslağına bu sayfanın duyurular bölümünden erişilebilmektedir.
Hazırlanan raporun ilgili kurumlarca değerlendirmesini müteakip, raporun daha detaylı bir çekilde ele alınarak kanun hazırlama çalışmasına dönüştürülmesi için Müsteşarlığımız öncülüğünde bir çalışma başlatılmıştır. Bu kapsamda, Hollanda hükümeti ile gerçekleştilecek “2000/31 sayılı AT Elektronik Ticaret Direktifine Uyum Sağlanması ve Direktifin Uygulanması için Destek” isimli Proje kabul edilmiştir. Avrupa Birliğinin uluslararası ikili işbirliği çerçevesinde sorumlu (counterpart) kuruluşu olarak Adalet Bakanlığı’nın ve yararlanıcı (beneficiary) kurumları olarak da Müsteşarlığımız ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın yer aldığı proje çerçevesinde elektronik ticarete ilişkin yasa tasarısı hazırlanmasına yönelik seminerler düzenlenmiştir. Proje çalışmalarına paralel olarak Adalet Bakanlığınca kurulan “E-Ticaret Kanunu Hazırlama Komisyonu” çalışmaları neticesinde, 2009 Ekim ayı sonunda tamamlanan “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarı Taslağı” 20 Kasım 2009 tarihinde İstanbul’da düzenlenen bir seminerle kamu ve özel sektör temsilcilerinin görüşüne sunulmuştur.
Ayrıca, 2008 yılı sonunda Başbakanlık tarafından oluşturulan 11 öncelikli e-devlet projesinden birisi olan “Yurt Dışına e-Ticaret Projesi” Gümrük Müsteşarlığı ile eşgüdümlü olarak Müsteşarlığımızca yürütülmekte olup, bu kapsamdaki çalışmalar mevcut internet sayfasının bir “e-rehber” sayfasına dönüştürülmesi şeklinde devam etmektedir.
Türkiye İle Güney Kore Arasında 'Kardeş Gümrük' Protokolü
Türkiye ile Güney Kore gümrük alanında güç birliğine gidiyor. İki ülke arasında imzalanan Ankara ve Seul Gümrükleri Kardeş Gümrük Protokolü, teknik alanda ortak faaliyetler yürütülmesini öngörüyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı Ziya Altunyaldız ve Güney Kore Gümrük İdaresi Başkanı Yungsup Joo tarafından parafe edilen protokol, deneyim aktarımına imkân tanınıyor. Bu çerçevede Koreli uzmanlar, gelecek ay Ankara’da muhatapları ile temasta bulunup birikimlerini anlatacak.
Serbest Ticaret Anlaşması (STA)’nın yürürlüğünün ardından gümrük idarelerinin görev ve sorumlulukları bağlamında Türkiye ile Güney Kore ortak faaliyetler yürütecek. Ticaretin artması, sorunların aşılması adına diyalogda bulunacak. Ayrıca ülkeler tarafından karşılıklı olarak gümrük müşavirleri atanacak. Uyuşturcu ve kaçakçılıkla mücadelede ortak projeler hayata geçirilecek. Süratli kargo ve Tax Free’de Güney Kore’den daha fazla destek alınacak.
Ankara ve Seul Gümrükleri Kardeş Gümrük Protokolü’nün imza töreninde söz alan Müsteşar Ziya Altunyaldız, Türkiye ile Güney Kore’nin ticari bağlarının güçlendiğini vurguladı. Gümrük idaresi olarak bilişime önem verdiklerini belirten Altunyaldız, “Bu çerçevede süratli kargo sisteminin yanında yolcu ile Tax Free olarak anılan vergi muafiyeti ve işlemlerini elektronik ortamda oluşturma kararı aldık. Güney Kore’de uygulanan sistem buna uygundu. Oraya gidip sistemi inceleme imkânı bulduk. Gelecek günlerde zannediyorum oradan bir teknik heyet de buraya gelecek.” dedi.
Yeni sistem ile yolcuların kendileri gelmeden bilgilerinin geleceğine işaret eden Ziya Altunyaldız, riskleri belirleyip her türlü kaçakçılığın önüne geçeceklerini duyurdu. Altunyaldız, Türkiye ve Güney Kore arasında imzalanacak STA’nın yürürlüğünün ardından ortak faaliyetlerin yapılacağını, ticaretin artması, sorunların aşılması adına görüşmelerde bulunulacağını da ifade etti. Gümrük Müsteşarı, ülkeler arasında karşılıklı gümrük müşavirlerinin atanacağını da bildirdi.
Güney Kore Gümrük İdaresi Başkanı Yungsup Joo ise ülke olarak Türkiye’nin her daim yanında olduklarından söz etti. Ankara ve Seul Gümrükleri Kardeş Gümrük Protokolü’nün imzalanmasından duyduğu memnuniyeti dile getiren Joo, anlaşma ile ülkeler arası ticaretin artacağını kaydetti.
Kota Belgesi
Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca verilen Miktar Kısıtlaması Belgesidir. Kota Çift Taraflı ve Tek taraflı olmak üzere ikiye ayrılır. Tek taraflı kotalarda Türkiye’nin A.B. ile birlikte yıllık ithal ihtiyaç miktarını belirleyip tek taraflı olarak müracaat edenlere eşit ve kapasitesi oranında dağıtılır. Çift Taraflı Kotalarda ise Türkiye yurt dışından gelen İhraç Lisansına (Export Decleration) göre kota dağılımı yapar.
Kontrol Belgesi (DTM)
İhracat
Tarım ürünlerinin ekserisi ihracatta zorunlu standarda tabidir. 31.12.2003 tarihli ve 25333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeliği’ne ekli liste kapsamındaki maddelerin ihracatında, zorunlu standart ve kalite kontrolleri Müsteşarlığın Bölge Müdürlükleri bünyesindeki Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenleri tarafından yapılır.
İhracatçı veya temsilcisi, Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenleri Grup Başkanlıkları'ndan Kontrol Beyannamesi'ni temin ederek doldurur. Başvuru belgelerini söz konusu Başkanlıklara teslim ederek, ihraç edilecek malın standartlara uygunluğunun tespiti amacıyla bir görevli eşliğinde malın kontrolünü yaptırır. Görevli Kontrol Belgesini düzenler ve Grup Başkanlığının onayı sonrası ihracatçıya verir. Kontrol Belgesi ile mal arasındaki bağlantıyı sağlamak için, ambalajlar üzerindeki parti numarası ve diğer resmî işaretler belgelere yazılır.
İthalat
2007/2 sayılı Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği ekinde yer alan ürünlerin ithalatında ilgili standarda uygunluk aranır. Bu ürünlerin standarda uygunluğunun kontrolü Dış Ticaret Müsteşarlığı Bölge Müdürlükleri bünyesindeki Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenleri tarafından yapılır.
Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenleri Grup Başkanlığı’na dilekçe ile başvuran ithalatçıya yapılan denetim sonrasında Kontrol Belgesi verilir.
Hamule Senedi
CIM Rail Consigment Note) Trenle tasimacilikta kullanilan tasima belgesi olup "mallarin demiryolu ile tasinmasina iliskin uluslararasi anlasma" (Convention Internationale Concernantle Transports Des Marchandises Par Chemins De Fer) - kisa adi CIM - anlasmasina tabii olarak düzenlenir. Mallarin mülkiyetini temsil etmez, dolayisiyla ciro edilemez. Demiryolu idaresince belgenin gönderene verilisi sadece malin bir vagonu doldurmasi (Full Load) durumu ile kisitlidir. Aksi halde, yani bir gönderene ait malin vagon doldurmamasi (Less Than Full Load)durumunda demiryolu idaresi hamule senedi vermez. Bu gibi hallerde malin bir tasima komisyoncusuna teslim edilerek ondan nakliyeci makbuzu alinmasi gerekir. Komisyoncular ayni yöne mal gönderen saticilardan teslim aldiklari mallari gruplandirarak vagonlari doldururlar ve demiryolu idarecilerinden kendi adlarina hamule senedi alirlar.
Dolu vagon karsiliginda demiryolu idaresinin verdigi belge hamule senedinin ikinci nüshasidir. Birinci nüsha(Asil) mallarla birlikte gönderilir. Mallar, alicisina, müracaatinda ve hüviyet ibrazi karsiliginda hamule senedi aranmaksizin teslim edilebilir. Bu nedenle kredili islemlerde hamule senedinde alici olarak bankanin kayitli olmasinin önemi vardir.
Tanker Konsimentosu
(Tanker Bill of Lading) Ham petrol, sivi yakit ve kimyevi maddelerin tasimasinda kullanilan tankerler için düzenlenen konsimentolardir. Dökme/sivi yükün tasimasi nedeniyle, isin geregine göre özel ibareler ve sartlar tasir.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)